Autor: administrator

ZADATEK A ZALICZKA – RÓŻNICE

Często zdarza się że pojęcia zaliczki i zadatku są używane są naprzemiennie, synonimicznie. Nie jest to dobra praktyka biorąc pod uwagę fakt, że są to odrębne instytucje prawne. Spełniają inne role oraz mają różne skutki. Postaram się przytoczyć kilka najważniejszych cech odróżniających zadatek i zaliczkę.

Zadatek został opisany w kodeksie cywilnym w art.394. Zaliczka nie została odrębnie uregulowana, dlatego jej cechy są wyinterpretowane z przepisów kodeksu cywilnego dotyczących umów wzajemnych. Umową wzajemną jest umowa w której strony zobowiązują się wzajemnie w taki sposób, że świadczenie jednej strony jest odpowiednikiem świadczenia drugiej strony. Umową wzajemną przy zawieraniu której najczęściej mamy do czynienia z zaliczką jest sprzedaż.

Obie instytucje mają cechy wspólne. Są to świadczenia wpłacane na poczet wykonania przyszłej umowy. Zarówno zaliczka jak i zadatek są wręczane przy zawieraniu umowy. Jeżeli strony nie określą wyraźnie w umowie, czy wręczona kwota stanowi zaliczkę czy zadatek, według przepisów będzie ona spełniała rolę zadatku. Dlatego należy pamiętać o tym, że jeżeli chcemy wręczyć zaliczkę należy zawrzeć w umowie zapis stanowiący o tym, że wręczona kwota jest zaliczką. Bliżej o zadatku i jego charakterystyce pisałam w artykule zatytułowanym ,,Zadatek”.

Różnice pomiędzy zadatkiem a zaliczką:

  1. Rola. Zadatek jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym który ma za zadanie zabezpieczyć strony umowy na wypadek niewykonania zobowiązania. Rola zaliczki jest inna. Zaliczka jest częścią należności wynikającej z umowy (zaliczana jest na poczet zobowiązania). Jest ona rodzajem przypieczętowania umowy zawartej między stronami. Często zaliczka bywa wręczana, aby kontrahent dysponował środkami na to by rozpocząć wykonanie umowy, np. zakupić materiały do budowy.
  2. Niewykonanie zobowiązania. W przypadku niewykonania zobowiązania kontrahent ma uprawnienia wynikające z tego że dał zadatek. Może on odstąpić od umowy bez wyznaczenia dodatkowego terminu, zatrzymać zadatek lub jeżeli sam dał zadatek żądać zadatku w podwójnej wysokości. Dochodzenie tych uprawnień jest niezależne od tego czy strona poniosła szkodę w wyniku niewykonania świadczenia.

Zaliczka nie daje stronom takich uprawnień. W przypadku niewykonania zobowiązania strony muszą zwrócić sobie nawzajem wszystko co świadczyły (czyli w tym przypadku zaliczkę) i ewentualnie dochodzić odszkodowania z tytułu niewykonania zobowiązania. Przy dochodzeniu odszkodowania należy udowodnić poniesioną w związku z tym szkodę. Będzie to zatem trudniejsze i bardziej sformalizowane. Zaliczka nie daje także uprawnienia do odstąpienia od umowy bez wskazania dodatkowego terminu, jak w przypadku zadatku.

Przed zawarciem umowy należy zastanowić się jakie skutki chcemy osiągnąć wręczając kontrahentowi przy zawarciu umowy kwotę pieniężną. Jeżeli chcemy zabezpieczyć się na wypadek niewywiązania się przez drugą stronę z umowy korzystniejsze będzie wręczenie zadatku. Zadatek daje korzyści w postaci możliwości szybkiego odstąpienia od umowy i zatrzymania zadatku.

Literatura:

  1. Czachórski W., Zobowiązania. Zarys wykładu, wyd. 11, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2009

 

Uprzywilejowanie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Uprzywilejowanie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Zasadą jest równość wspólników spółki, dotyczy to zarówno spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jak i pozostałych rodzajów spółek. Możliwa jest jednak sytuacja, kiedy wspólnicy nie chcą być sobie równi, może to wynikać z różnych przyczyn np. z zaangażowania w założenie i prowadzenie spraw spółki. Często jest to także sposób wzmocnienia pozycji pierwszych wspólników spółki, którzy chcą zachować pewną przewagę nad mogącymi dołączyć w przyszłości wspólnikami.

Sposobem na dostosowanie uprawnień wspólników spółki z ograniczona odpowiedzialnością do rzeczywistej woli wspólników jest tzw. „uprzywilejowanie udziałów”

Jest to jeden z prawnie dozwolonych sposobów różnicowania praw wspólników spółki z o.o.

Uprzywilejowanie udziałów czyli pewne ich „ulepszenie” może być dokonane na wiele sposobów, ponieważ ustawodawca nie określił sposobów uprzywilejowywania udziałów, a jedynie wskazał na czym takie uprzywilejowanie może polegać.

Do najbardziej popularnych formy uprzywilejowania udziałów należą:

  • Uprzywilejowanie co do prawa głosu
  • Uprzywilejowanie co do dywidendy
  • Uprzywilejowanie co do udziału w majątku

Uprzywilejowanie udziału co do głosu oznacza, że dany udział może mieć więcej niż jeden głos maksymalnie 3. Różną „siłę głosu” można nadawać udziałom o równej wartości nominalnej. Dla przykładu możemy uprzywilejować udziały wynoszące po 50 PLN każdy w ten sposób, że część z nich będzie miała aż 2 głosy podczas gdy pozostałe po jednym.

Uprzywilejowanie udziału co do dywidendy. Pomimo skomplikowanej nazwy oznacza to po prostu zwiększenie przypadającego na dany udział zysku wypracowanego przez spółkę. W ramach takiego „wzmocnienia” na udział może przypadać do 150% dywidendy przeznaczonej dla „zwykłych udziałów”. Nie oznacza to automatycznego pierwszeństwa do zysku, możliwe jest jednak tak określone uprzywilejowanie co do dywidendy, które obok zwiększonego udziału w zysku zapewni także pierwszeństwo zaspokojenia.

Jak uprzywilejować udziały w spółce z o.o. ?

Uprzywilejowanie udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością musi zostać uwzględnione w umowie spółki, jeżeli zmiany takie mają dotyczyć już funkcjonującej spółki wówczas należy pamiętać o wymogu jednomyślności wszystkich wspólników, koniecznej dla wprowadzenia takich zmian w umowie spółki.

Decydując się na uprzywilejowanie udziałów należy mieć na uwadze, iż uprzywilejowanie dotyczy udziału a nie wspólnika będącego w jego posiadaniu. Oznacza to, że zbywając taki uprzywilejowany udział pozbywamy się jednocześnie uprawnień z nim związanych.